Od przybytku głowa boli

Profesor udowadnia, że niemal nieograniczona oferta każdego asortymentu: płatków śniadaniowych, win, telefonów komórkowych albo zniechęca nas do podejmowania decyzji, albo podejmujemy decyzje, które nas frustrują. 

Bo czy na pewno dokonaliśmy możliwie dobrego wyboru? A może płatki Nestle mają więcej błonnika niż Sante? A może wino z Portugalii byłoby smaczniejsze niż hiszpańskie? A czy telefon LG robi równe dobre zdjęcia jak Sony? A Sony to był wodoodporny, czyli może lepszy? Przy palecie produktów życie ułatwiają rankingi i zestawienia, stąd tak duża ich popularność  naszych czasach.

Są rankingi pralek, lodówek, testy konsumenckie. Ich rzetelność często pozostawia wiele do życzenia, ponieważ stoją za nimi interesy koncernów. Niemniej utwierdzają nas w słuszności werdyktu przed sklepową półką. Firmy doradztwa jak Open Finance pomagają zorientować się w gąszczu kredytów i lokat. Gdy już jednak podejmujemy decyzję o zakupie, niemal zawsze pozostaje wrażenie niedosytu, niepokoju, czy aby dokonaliśmy najlepszego wyboru. Stawiam tezę, ze ten lęk może prowadzić do depresji, która bierze się w wiecznego poszukiwania najlepszych rozwiązań, szerzej: wiecznego poszukiwania szczęścia. 

Co zrobić? Jeśli szukasz płatków śniadaniowych bez cukru, weź pierwsze lepsze i nie zastanawiaj się, czy następne na półce będą bardziej zdrowe. Chcąc kupić garnitur, pomyśl, jakie jego cechy są dla ciebie istotne. Znajdź taki. I go kup.

Ten sam mechanizm wiecznego poszukiwania ideału działa na… portalach randkowych. Idę o zakład, że nawet połowa uczestników portalu Sympatia.pl tkwi tam latami – stale lub z przerwami. Dlaczego tak się dzieje? Bo jest duża podaż towaru – ludzi do poznania. Bo tuż za następnym kliknięciem czai się atrakcyjniejsza kobieta, przystojniejszy mężczyzna. 

Z grubsza wygląda to tak: Kobieta atrakcyjna, ale – mój boże – jaka drewniana w łóżku. Nie, no, facet przystojny, ale  pogadać z nim nie ma o czym. Znów Sympatia.pl. Oooo, całkiem miła babeczka, i jaki uśmiech. Ale czy musi mieszkać tak daleko? Godzinę trzeba do niej jechać. To następna. Klik, zaloguj się, następny facet. Całkiem sympatyczny, tylko po rozwodzie, i z dziećmi spędza czas. A gdzie czas dla mnie? No, to następny. Klik. 

Bogactwo wyboru doprowadza do tego, że single tak mocno deklarujący chęć założenia rodziny, a choćby trwałego związku, pozostają sami lub w przelotnych znajomościach. 

To też pewien rodzaj hazardu, uzależnienia. Niczym do kasyna wchodzimy po wygraną. Za każdym ruchem ruletki może czaić się wygrana: lepszy partner. 

Na szczęście w poszukiwanie partnera nie angażujemy przeważnie wielkich pieniędzy, ale poświęcamy mnóstwo czasu, energii oraz zdrowie psychiczne. A mało kto z nas ma zdolność do wglądu w siebie i diagnozę: Nie boli samotność, ale skakanie z kwiatka na kwiatek.

Moją obserwację potwierdza profesor Barry Schwartz z Swarthmore College w Pensylwanii  („Książę z bajki cię wykończy”, „Gazeta Wyborcza”, 13-14 czerwca 2015 r.): „Proszę zwrócić uwagę, jak portale randkowe zmieniły sposób poszukiwania życiowych partnerów. Nie tak dawno kogoś takiego szukało się na uczelni, we własnym środowisku, przez znajomych, w klubie sportowym. Dzisiaj możesz go znaleźć wszędzie. (…). Amerykańska dziennikarka Lori Gotlieb swego czasu napisała książkę „Wyjdź za niego za mąż” („Marry Him”). Opisała tam swoje poszukiwania idealnego partnera. Dobijając czterdziestki, zdała sobie sprawę, że jest sama i jeśli chce mieć rodzinę, to jest to ostatni dzwonek. (…) Na koniec trafiła do doradcy matrymonialnego, który poprosił ją, by sporządziła listę pożądanych cech partnera. Zobaczywszy tę długą listę, roześmiał się i rzekł: „Załóżmy się, że na całym świecie jest pięciu mężczyzn, którzy spełniają pani kryteria. Załóżmy nawet, że uda się pani odnaleźć jednego z nich: jaką ma pani gwarancję, że on panią zachce?”. Wtedy ją olśniło. Zrozumiała, że strategia szukania „ideału” w niczym jej nie pomoże i może pora zacząć rozglądać się za tym, co „wystarczająco dobre”.